Door: Jacqueline van de Sande
Gepubliceerd in Ouders.nl
Zoals je in het vorige artikel Meisjes met ADHD: zo kun je het herkennen (adhdpraktijkvandesande.nl) hebt kunnen lezen, geven meisjes met ADHD vaak specifieke signalen af. In dit blog vertel ik over de valkuilen voor ouders/opvoeders, leerkrachten en docenten in de omgang met deze meiden en welke gevolgen dit voor hen heeft.
5 valkuilen voor ouders/opvoeders, leerkrachten en docenten
Valkuil 1: Irreële verwachtingen van gedrag
Traditionele rollenpatronen bestaan nog steeds, ook al denken we vaak van niet! Van meisjes wordt over het algemeen nog steeds verwacht dat zij zich netjes, rustig en beheerst gedragen, dat ze zich aanpassen, rekening houden met anderen en zich aan de regels houden. Juist dit alles is voor meisjes met ADHD zo ontzettend moeilijk!
Als Kiki buiten is, kan het haar opeens niets meer schelen. ‘Ik klim toch op het dak’, besluit ze koppig. Handig klimt Kiki langs de regenpijp omhoog. Ze trekt zich op aan de dakrand en kruipt het dak op. Ze staat nu boven op het dak, dat gevaarlijk kraakt. Vlug loopt ze naar de bal. ‘Daar komt ie!’ roept ze naar Fadil, die gespannen toekijkt. Ze geeft de bal een harde schop. Maar oei, ze kijkt helemaal niet goed uit! Bonk! De bal komt precies tegen het raam van haar klas. Kiki schrikt. Ze wil bukken, maar het is al te laat. De meester heeft haar al gezien! Razendsnel laat ze zich langs de regenpijp naar beneden glijden. ‘Kiki!’ klinkt het boos. Daar komt de meester aangelopen. Kiki bedenkt zich geen moment en gaat er vlug vandoor. Oei, dat is niet erg verstandig, de meester is nu vast nóg bozer.
Fragment uit: Druk en dan weer dromerig. Doeboek voor meisjes met ADHD 8-13 jaar Druk en dan weer dromerig (adhdpraktijkvandesande.nl)
Valkuil 2: Het ADHD-gedrag wordt afgekeurd
Meisjes met ADHD krijgen vaak negatieve reacties op gedrag waar zij niets aan kunnen doen, namelijk op hun ADHD-gedrag. Zij horen vaak: ‘Doe rustig, houd je mond, let eens op, praat niet zo snel, zit stil, knoei niet steeds, werk eens netjes.’ Hierdoor kunnen zij negatief over zichzelf gaan denken.
Zo denken anderen over mij …
Ik gedraag me niet netjes genoeg en niet zoals het hoort.
Ik ben veel te druk, te snel, ik praat te veel en ben niet beheerst genoeg.
Ik luister niet en ben niet sociaal genoeg. Ik wil niet leren en doe alleen waar ik zin in heb.
Fragment uit: Druk en dromerig, ADHD bij meisjes. Voor ouders en leerkrachten Druk en dromerig (adhdpraktijkvandesande.nl)
Valkuil 3: Meisjes met ADHD krijgen vaker kritiek en straf
Meisjes met ADHD krijgen vaker kritiek en straf dan andere meisjes. Achteraf hebben deze meisjes vaak spijt van hun (impulsieve) gedrag, zij voelen zich schuldig en schamen zich. Velen van hen hebben de neiging niet over hun problemen te praten, waardoor zij bijkomende klachten kunnen ontwikkelen (buikpijn, angst- en stemmingsklachten, eetstoornis, negatief zelfbeeld).
Vanuit het raam zie ik mijn klasgenoten lopen, op weg naar het zwembad. Ik baal dat ik niet mee mag en strafwerk moet maken. Waarom doe ik ook altijd van die domme dingen?, denk ik spijtig. Verdrietig staar ik voor me uit. Ik voel me alleen.
Fragment uit: Druk en dromerig, ADHD bij meisjes. Voor ouders en leerkrachten Druk en dromerig (adhdpraktijkvandesande.nl)
Valkuil 4: Overvraging op sociaal en emotioneel gebied
De sociaal-emotionele ontwikkeling van meisjes met ADHD verloopt over het algemeen (volgens Barkley* 30%) langzamer dan hun lichamelijke en cognitieve (verstandelijke) ontwikkeling. Dat is verwarrend, niet alleen voor meisjes zelf, ook voor hun omgeving. Zij zien er immers net zo oud uit, weten en begrijpen evenveel als leeftijdsgenoten, maar zij gedragen zich een stuk jonger. Hun interesses zijn vaak nog dezelfde als die van jongere meisjes. Hierdoor is het voor deze meisjes moeilijk om aansluiting te vinden bij leeftijdsgenoten en zij vallen dan ook geregeld buiten de groep. Omdat zij graag bij de groep willen horen, doen zij extra hun best zich aan te passen en zich te gedragen zoals het ‘hoort’. Hierdoor kunnen meisjes met ADHD gaan vergeten 'wie ze zijn' en wat ze zélf willen, denken en voelen.
*De Amerikaanse klinisch neuropsycholoog Russell A. Barkley is een vooraanstaand onderzoeker op het gebied van ADHD en hoogleraar klinische psychiatrie aan de Medical University of South Carolina.
Dag boek!
Een paar meiden uit mijn klas zijn best oké, alleen praten ze over dingen die mij totaal niet boeien. Ik vind gwn hele andere dingen leuk. En als ik iets écht leuk vind, ben ik zó enthousiast dat ik een soort hypergevoel krijg. Ik voel me dan héél héél héél blij en dat vinden ze raar. Toen ik gisteren zei dat ik niet kan wachten tot het pakjesavond is, hoorde ik Jill tegen Eline zeggen dat ze mij kinderachtig vindt. Dat vond ik helemaal niet leuk, maar ik deed net alsof ik het niet hoorde en heb er niets van gezegd. Ik begrijp het niet, hoe kan het dat zij er niets meer aan vinden? Pakjesavond blijft toch altijd superleuk?!
Fragment uit: Nog steeds druk en dromerig. Werkboek voor tienermeiden met ADHD Nog steeds druk en dromerig (adhdpraktijkvandesande.nl)
Valkuil 5: Overvraging op gebied van executieve vaardigheden
Meisjes met ADHD hebben moeite met executieve vaardigheden als organiseren en plannen van schoolwerk en tijd inschatten. Je zou kunnen zeggen dat ze ook op dit gebied (30%) jonger zijn dan hun kalenderleeftijd. Dit kan leiden tot overvraging. Ouders verwachten bijvoorbeeld van hun vijftienjarige dochter dat zij uit zichzelf op tijd begint te leren voor een toets. Helaas, dat lukt een meisje met ADHD vaak niet goed. Deze meisjes presteren vaak onder hun niveau en kunnen denken dat zij niet zo slim zijn.
Wil je weten wat meisjes met ADHD nodig hebben? Wat je als ouders/opvoeders, leerkrachten en docenten wél kan doen? Lees deze 14 tips! ADHD bij meisjes: 14 tips! (adhdpraktijkvandesande.nl)