Door: Jacqueline van de Sande
Gepubliceerd in Ouders.nl
ADHD bij meisjes: neem het serieus!
Na mijn vorige blog ADHD bij meisjes: 14 tips! (adhdpraktijkvandesande.nl) ga ik dit keer in op de mogelijke gevolgen voor meisjes als ADHD-symptomen bij hen worden gemist.
Voordat ik dat doe, zal ik kort stilstaan bij het feit dat meisjes minder vaak de diagnose krijgen dan jongens. Dat is op zijn minst opvallend te noemen, aangezien het percentage volwassen mannen en vrouwen met ADHD gelijk is!
Waarom ADHD bij meisjes vaak wordt gemist
Dat ADHD bij meisjes regelmatig wordt gemist of pas op latere leeftijd (vaak in de puberteit) wordt vastgesteld, komt waarschijnlijk doordat ADHD nog altijd wordt geassocieerd met ‘het drukke, storende jongetje in de klas’. Veel mensen weten niet dat ADHD er bij meisjes anders kan uitzien, waardoor de symptomen bij hen onvoldoende worden herkend. Welke signalen meisjes met ADHD afgeven kan je lezen in Meisjes met ADHD: zo kun je het herkennen (adhdpraktijkvandesande.nl)
ADHD bij onoplettende meisjes nóg vaker gemist
Hyperactieve/impulsieve meisjes laten -vaker dan onoplettende meisjes- zien hoeveel moeite het hen kost om tijdens de les goed op te letten, stil te zitten, hun mond te houden en hun aandacht op hun werk te richten. Deze meisjes bewegen veel, praten aan een stuk door en ‘bemoeien’ zich veel met anderen. Door dit meer externaliserend gedrag (naar buiten gericht) is de kans groter dat bij hen de ADHD-symptomen worden opgemerkt.
Onoplettende meisjes -die zich vanbinnen waarschijnlijk net zo onrustig voelen- laten dit niet zien door impulsief en beweeglijk te zijn. Zij internaliseren hun onrust (richten deze naar binnen), waardoor het moeilijker is om bij hen ADHD-symptomen te herkennen.
ADHD gemist?
Het is belangrijk ADHD-symptomen bij meisjes op tijd te herkennen. Gebeurt dat niet of te laat, dan kunnen deze meisjes bijkomende klachten of problemen ontwikkelen. Hieronder een aantal voorbeelden van deze zogenoemde gevolgschade.
Angst- en spanningsklachten
Van meisjes wordt over het algemeen nog altijd verwacht dat zij zich rustig, beheerst, bedachtzaam en sociaal gedragen. Een haast onmogelijke opgave voor meisjes met ADHD!
Om bij de groep te horen en niet op te vallen of uit angst voor kritiek doen deze meisjes dag in dag uit extra hun best aan deze verwachtingen te voldoen en zich te gedragen zoals ‘het hoort’. Je kan je voorstellen dat dit erg vermoeiend is en veel druk veroorzaakt, met als gevolg dat zij angst- of spanningsklachten (buikpijn, hoofdpijn) kunnen ontwikkelen.
Dag boek!
Juf Ans was de hele dag tegen mij aan het zeuren. ‘Let nou eens op. Zit niet zo te wiebelen. Kiki, nu wil ik je niet meer horen.’ Gek werd ik ervan! Ik probeerde goed door te werken, maar ik vergat het steeds weer. De juf werd bozer en bozer en ze riep: ‘Dit is je allerlaatste waarschuwing! Als je nu niet doorwerkt, moet je na schooltijd verder werken.’ Ik raakte een beetje in paniek, want ik wilde echt wel doorwerken, maar het lukte gewoon niet. Het werd allemaal nog veel erger…
Fragment uit: Doeboek voor meisjes met ADHD 8-13 jaar Druk en dan weer dromerig (adhdpraktijkvandesande.nl)
Negatief zelfbeeld en laag gevoel van eigenwaarde
Meisjes met (niet gediagnosticeerde en onbehandelde) ADHD voelen zich vaak onbegrepen en ‘anders’, hetgeen hen een eenzaam gevoel kan geven. Zij krijgen vaker kritiek, waardoor zij het idee krijgen niet goed genoeg en niet leuk genoeg te zijn. Zij kunnen gaan twijfelen aan zichzelf, negatief over zichzelf gaan denken en een laag gevoel van eigenwaarde ontwikkelen.
Onderpresteren op school
Veel meisjes met (ongediagnosticeerde) ADHD die het op de basisschool goed deden ervaren de overgang naar het Voortgezet Onderwijs als overweldigd. Er wordt nu veel meer uitgegaan van de eigen verantwoordelijkheid terwijl de persoonlijke begeleiding afneemt af. ADHD wordt voor hen nu pas écht een groot probleem!
Door hun aandachtsprobleem, hun moeite schoolwerk te organiseren en te plannen, hun haperende werkgeheugen en gebrekkige zelfdiscipline, presteren meisjes met (onbehandelde) ADHD op het VO vaak onder hun niveau of lopen zelfs vast.
Verhoogd risico op bijkomende problemen in de puberteit
In de puberteit kunnen deze meisjes last krijgen van een sombere stemming en lopen zij het risico een stemmingsstoornis* te ontwikkelen. Daarnaast blijkt dat meisjes met ADHD een groter risico hebben op het ontwikkelen van een eetstoornis en verslaving en dat zij vaker slachtoffer zijn van loverboys en sexting**.
*Een stemmingsstoornis is iets anders dan ‘je een paar dagen somber voelen’. Het wordt door een arts na uitgebreid onderzoek vastgesteld aan de hand van daarvoor opgestelde criteria (DSM-5).
**Sexting is het verspreiden of delen van seksueel getinte berichten of foto's of video's van zichzelf via mobiele telefoons of andere media.
Dag boek!
Daar ben ik weer. Vorige week vertelde ik je toch dat ik niet lekker in mijn vel zit? Nou, dat is nog steeds zo en het lijkt alleen maar erger te worden. Ik voel me helemaal niet vrolijk meer en soms begin ik zomaar te huilen. ’s Avonds voel ik me zo moe dat ik nergens zin in heb. Dan lig ik het liefst op mijn bed om muziek te luisteren of filmpjes te kijken. Als ik op mijn kamer ben, komt mijn moeder altijd binnen. ‘Uit interesse.’ Maar ze vindt gwn dat ik te lang op mijn kamer ben. Zó irritant! Wrm laat ze me niet met rust?!
Btw ik word de laatste tijd ook veel sneller boos, sws op mijn ouders. Dan roep ik van alles waar ik achteraf spijt van heb. Op school gaat het ook al niet goed! Ik kan me voor geen meter concentreren en in mijn hoofd is het een en al chaos. Als ik uit school kom, heb ik vaak vreselijke hoofdpijn. Dan kan ik niet meer nadenken en huiswerk maken lukt al helemaal niet. Vind je het gek dat ik bijna alleen nog maar onvoldoendes heb?! OMG, dat gaat nooit meer goed komen!
Fragment uit: Werkboek voor tienermeiden met ADHD Nog steeds druk en dromerig (adhdpraktijkvandesande.nl)
Neem signalen serieus!
Misschien hebben meisjes met ADHD nog wel meer last van de bovengenoemde gevolgen dan van de ADHD-symptomen zelf. Reden te meer de symptomen bij meisjes op tijd te herkennen en serieus te nemen. Onderstaande ervaring uit mijn jeugd (ik was toen nog niet gediagnosticeerd met ADHD) laat zien hoe belangrijk dit is!
Wat ik nodig had …
De mensen om mij heen zouden moeten weten dat ik niet expres niet oplet of met andere dingen bezig ben. Dat ik wel wil opletten maar dit niet zo goed en lang kan dan de anderen. En dat zij dit ook niet van mij verwachten. Wat zou dat een opluchting zijn!
Fragment uit: Druk en dromerig. ADHD bij meisjes. Voor ouders en leerkrachten Druk en dromerig (adhdpraktijkvandesande.nl)
In mijn volgende blog: Herken je ADHD bij je dochter? 5 tips (adhdpraktijkvandesande.nl)